Niektórym pacjentom przysługują uprawnienia szczególne takie jak np. bezpłatne leki, korzystanie ze świadczeń poza kolejnością lub bez skierowania, czy też pobyt w sanatorium. Zakres takich uprawnień może być różny w zależności od tego, do jakiej grupy uprzywilejowanych należysz.

Ważne! Aby skorzystać z przysługującego uprawnienia powinieneś przedstawić odpowiedni dokument potwierdzający.

Korzystanie „poza kolejnością” oznacza, że:

• świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone tym osobom w dniu zgłoszenia,

• jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących,

• w przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (AOS) świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych art. 47c ust. 1 do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach uprawnione są:

1. osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, świadczeniobiorcy do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, na podstawie zaświadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, pediatrii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej (uprawnieni są również do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 14)

2. kobiety w okresie ciąży (dokument potwierdzający uprawnienia: karta przebiegu ciąży; ewentualnie zaświadczenie od lekarza specjalisty potwierdzające ciążę), dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne (jeżeli osoba jest zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego) oraz dokument potwierdzający tożsamość)

3. zasłużeni honorowi dawcy krwi (dokument potwierdzający uprawnienia: Legitymacja Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi wydana przez Zarząd Okręgowy PCK)

4. dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19 (na podstawie zaświadczenia potwierdzającego co najmniej 3 donacje, wydanego przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA. Zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje jest ważne 12 miesięcy od daty jego wydania)

5. dawcy przeszczepu i zasłużeni dawcy przeszczepu (dokument potwierdzający uprawnienia: Legitymacja Dawcy Przeszczepu wydana przez podmiot wykonujący działalność leczniczą, który pobrał szpik lub inne regenerujące się komórki lub tkanki; Legitymacja Zasłużonego Dawcy Przeszczepu wydana przez Ministra Zdrowia)

7. inwalidzi wojenni i wojskowi, żołnierze zastępczej służby wojskowej, cywilne niewidome ofiary działań wojennych, kombatanci, działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych, osoby deportowane do pracy przymusowej (uprawnieni są również do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10)

10. osoby, które legitymują się zaświadczeniem, o którym mowa w art. 67zb zaświadczenie o poważnych następstwach zdrowotnych spowodowanych przez zdarzenie medyczne ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przez okres wskazany w tym zaświadczeniu, nie dłużej niż 5 lat od dnia wydania zaświadczenia.

Ponadto uprawnionymi do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10) są również: osoby chore na gruźlicę oraz osoby zakażone wirusem HIV (dokument potwierdzający uprawnienia: zaświadczenie lekarskie potwierdzające chorobę).